HBO ICT wil uiteindelijk de hele bachelor ICT richting programmatisch toetsen (als onderdeel van een onderwijsvernieuwing), maar dit wordt gefaseerd uitgerold, beginnend bij het 3e leerjaar van de leerroute Business IT & Management. In februari 2021 is binnen deze leerroute voor het eerst gestart met programmatisch toetsen. Naast deze leerroute wordt in dit portret ook ingegaan op een experiment bij de leerroute Game Development.
De bacheloropleiding Pedagogiek van hogeschool Inholland bestaat uit ongeveer 500 tot 550 voltijd studenten. De opleiding is per 1 september 2021 begonnen met het implementeren van programmatisch toetsen voor leerjaar 1 en 2 per nieuw cohort. In dit portret vertellen zij hoe zij dit hebben aangepakt.
Fontys Paramedische Hogeschool (FPH) startte in september 2021 met programmatisch toetsen in de afstudeerfase van 5 bacheloropleidingen: een omvangrijk ontwerp en implementatieproces. De FPH visie op leren gaat uit van de lerende aan het stuur, leren vanuit een uitdagende, authentieke beroepscontext en het geleerde integraal toepassen in de praktijk. In dit portret vertellen ze meer over hun gekozen aanpak.
Rick Glofcheski, professor in de rechten aan de Universiteit van Hong Kong, werkt op dagelijkse basis met grote groepen studenten in enorme collegezalen, met cursussen die gebruikelijk worden afgesloten met een schriftelijk tentamen in een grote hal. Glofcheski is echter in de missie geslaagd waarover velen van ons hun hoofd breken; 250 studenten gedurende een heel semester aanzetten tot zelfsturend en diep leren. Tijdens zijn webinar op 12 mei heeft hij ons meegenomen in zijn feedback- en assessmentmethode.
De introductie van programmatisch toetsen vraagt niet alleen van docenten en studenten een andere kijk op leren en toetsen dan ze tot nu toe gewend waren, ook de rol van de examencommissie verandert. De instrumenten en werkwijzen die een examencommissie gebruikelijk hanteert, kunnen niet allemaal één op één worden toegepast binnen een opleiding die werkt volgens de principes van programmatisch toetsen. De examencommissies van Sport & Bewegen en Paramedische Studies van Hogeschool van Arnhem en Nijmegen gingen onder begeleiding van Martijn Leenknecht (HZ) en Tamara van Schilt-Mol (HAN) gezamenlijk op verkenning uit.
Stel: je wilt als docent in het hoger onderwijs meer (formatief) toetsen binnen je lessen, maar je weet niet waar je moet beginnen. Want wat houdt het precies in? En wat levert het precies op voor je studenten? Gelukkig zijn er met de opkomst van online onderwijs tal van online professionaliseringsactiviteiten te vinden. Zo ook op het gebied van formatief toetsen. Het Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT heeft de proeftuin (online) formatief toetsen ontwikkeld, voor docenten die hiermee willen kennismaken en het in hun eigen lespraktijk willen uitproberen. Marlies ter Beek en Dorien Hopster-den Otter vertellen er meer over in dit blog.
Tot afgelopen schooljaar was de algemene professionele vorming (APV), de onderwijspedagogische leerlijn van de Fontys Lerarenopleiding Tilburg (FLOT), opgedeeld in 13 thema-modules van elk acht weken. Elke themamodule werd afgerond met een summatieve toets en daarmee verdween het thema uit het zicht van de studenten. De theorie werd niet of nauwelijks ingezet bij het leren in de praktijk. En dat moest anders! Annet Meinen en Rosan Bosma beschrijven hoe ze het afgelopen jaar het curriculum van APV meer ontwikkelingsgericht hebben vormgegeven. Ze beschrijven hoe dit proces is verlopen, hoe het ‘nieuwe’ onderwijs er in grote lijnen uitziet en welke uitdagingen dat met zich meebrengt.
Omdat programmatisch toetsen nog in opkomst is, is er veel behoefte aan informatie. Veel opleidingen hebben dezelfde vragen: “maar hoe doe ik dat dan concreet in de praktijk, kan ik ergens gaan kijken, heb je een goed voorbeeld voor mij?” Om in die behoefte te voorzien organiseerde Platform Leren van toetsen themabijeenkomsten, waarbij Tamara van Schilt-Mol en Liesbeth Baartman ontwikkelaars en docenten interviewden van opleidingen die ervaring hebben opgedaan met programmatisch toetsen. Liesbeth Baartman doet verslag van de themabijeenkomst op 14 mei jongstleden.
De themagroep 'feedbackcultuur' ziet in de aanpak van de leerKRACHT-methode belangrijke aanknopingspunten om aan de slag te gaan met een feedbackcultuur. Zij zijn op bezoek gegaan bij de Mariaschool, een basisschool in Rotterdam, om te zien en te beleven hoe zij met de leerKRACHT-methode werken. Met dit bezoek kregen ze inzicht in de succesfactoren om tot een feedbackcultuur te komen. In dit blog beschrijven Martje Köhlen en Heleen Baarslag hoe de instrumenten van Stichting leerKRACHT deze school hebben ondersteund in hun ontwikkeling richting een feedbackcultuur.
Hoe begeleid je als toetsexpert je collega’s in hun professionalisering in formatieve evaluatie? Eline Hamersveld en Ank Jansen van Hogeschool Rotterdam, delen hun ervaringen. Zij starten in september 2019 met een nieuw curriculum waarin formatieve evaluatie ingebed is. In februari 2019 zijn ze begonnen met een professionaliseringstraject. Ze delen hun tips!
