Symposium Leren van Toetsen 2015: verslag

12 juni 2015| Tags:| Tags:

Het was warm, heel warm. Vrijdag 5 juni 2015 gaat de boeken in als eerste tropische dag van deze zomer. Ondanks dit mooie weer reisden zo’n 150 docenten, onderwijskundigen en managers af naar Avans Hogeschool in Den Bosch voor het symposium Leren van Toetsen.

Het symposium werd bezocht door collega’s van 14 verschillende hogescholen. Daarnaast waren vertegenwoordigers van onderwijsadviesbureaus, kenniscentra, universiteiten, en instellingen in de private sector aanwezig. Docenten waren veruit het beste vertegenwoordigd.

Collage symposium

Al aan het denken gezet
De dag werd geopend door Simone Kooij (Platform Leren van Toetsen), waarna de aanwezigen welkom werden geheten door Diederik Zijderveld (lid CvB Avans Hogeschool). In zijn videoboodschap onderstreepte hij het belang van ‘leren van toetsen’ met een persoonlijke anekdote over zijn dochter die eindexamen deed. “Als een van die competenties zou zijn grote stressbestendigheid dan is het centraal eindexamen als vorm misschien nog wel aardig, maar ik denk dat het ideaal niet kan zijn een toetsvorm waarbij niet alleen de student, maar ook zijn of haar ouders uit hun slaap worden gehouden”.

Prof. dr. Filip Dochy wist met een inspirerende keynote de toon te zetten voor de rest van de dag. Met uitspraken als “What you assess is what you get” en “Wanneer is ons onderwijs failliet?” prikkelde Filip de aanwezigen om na te denken over de leerwaarde van toetsen en beoordelen. Zijn betoog bevatte vele praktische tips, onder andere hoe je tijd kunt maken voor (het geven en verwerken van) feedback. Hij onthulde ook en passant de geheimen voor competentiegericht onderwijs, zoals hij deze zelf had geobserveerd bij de opleiding CMD in Leeuwarden.

Workshops
Een belangrijk aandeel in het programma was weggelegd voor de verschillende workshops. Deelnemers konden twee workshops kiezen uit het aanbod van in totaal twaalf verschillende workshops.

Drie workshops gingen over het onderzoek dat in opdracht van Platform Leren van Toetsen is uitgevoerd. Niek Breeschoten, Laurens Waardenburg en Bob Wassenaar (studenten Universiteit Utrecht) hebben verteld over hun onderzoek naar studentpercepties binnen de opleiding Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek van Hogeschool Rotterdam. Zij gaven de deelnemers mee dat de attributies die studenten maken (intern of extern/ veranderbaar of onveranderbaar) belangrijk kunnen zijn in de bereidheid van studenten om hun gedrag te veranderen naar aanleiding van feedback.

Marloes van der Stok (studente Erasmus Universiteit) en Nicolette de Klerk (onderwijsadviseur HZ University of Applied Sciences) hebben de deelnemers aan het werk gezet om hun eigen feedback onder de loep te nemen. Deelnemers hebben gewerkt met het analyse-instrument dat ook in het onderzoek is gebruikt. Tot slot heeft Marloes een inkijkje gegeven in de resultaten van haar onderzoek bij de opleiding HBO-V van de HZ University of Applied Sciences.

Het derde onderzoek dat het afgelopen jaar is uitgevoerd in opdracht van Platform Leren van Toetsen is uitgevoerd door Willemien van Laar, Annemieke van Nifterik en Mieke Cousijnsen (studenten Universiteit Utrecht) en gepresenteerd in de workshop “Inzagemoment: leren versus controleren – Wie wil er feedback?” Zij hebben onderzoek gedaan bij de opleiding Commerciële Economie van Avans Hogeschool en De Haagse Hogeschool. Deelnemers aan deze workshop brainstormden over verschillende invullingen die opleidingen geven aan het inzagemoment en de theorie over de mindset van studenten.

IMG-20150606-WA0019

Ook Mirjam Snel (Hogeschool Utrecht) deelde de resultaten van haar onderzoek met de workshopdeelnemers. Haar workshop had de prikkelende titel “de beperkingen van schriftelijk feedback” meegekregen. Mirjam wist de deelnemers tijdens de workshop aan het denken te zetten over de feedback die ze geven.

Lia Voerman (Universiteit Utrecht) en Renske de Kleijn (Universiteit Utrecht) verzorgden beiden ook een workshop over feedback. Lia besteedde aandacht aan het verband tussen verwachtingen, interventies en leerresultaten. Ze stelde bijvoorbeeld dat docenten met hoge verwachtingen van studenten veel vragen stellen, veel feedback geven en weinig aanwijzingen. Dit resulteert in hoge resultaten. Renske benadrukte het belang van afstemmen van de norm waaraan het product of de taak moet voldoen. Zowel docenten als studenten hebben een impliciete norm in het hoofd en deze bepaalt mede hoe studenten omgaan met de feedback.

In de workshop van Dannique Trommelen en Gerdineke Silfhout (Bureau ICE) maakten de deelnemers kennis met de StudentWijzer. Een instrument waarmee de student wordt geholpen te reflecteren op zijn of haar prestaties op een toets. De beoordeling wordt gekoppeld aan de leerdoelen, waardoor de student goed inzicht krijgt in zijn of haar niveau.

Lydia Schaap en Noortje Muselaer van het centrum Brein en Leren van Avans Hogeschool gaven de deelnemers de opdracht een vak opnieuw in te richten, waarbij formatief toetsen en mindset van studenten belangrijke uitgangspunten vormden. Vervolgens kregen de deelnemers feedback op de keuzes die ze hadden gemaakt. De deelnemers hebben meer inzicht gekregen in het lerende brein en de functie van feedback.

jygWQ67940tBcvTOkDhcOpnoI4Qr40fEqa18yXQga6Q[1]

Net als vorig jaar, werd ook dit symposium een good practice besproken. Erwin Sengers en Surya Hardjosusono van De Haagse Hogeschool lieten de deelnemers ervaren hoe zij werken in de BINKubator OndernemersLab. Hierbij speelt continue feedback een belangrijke rol.

In de programmering van de workshops werd ook aangesloten bij actuele thema’s. Zo verzorgden Anne Potters en Johan van Dijk (Hogeschool Rotterdam) een workshop over BKE/SKE en Dorinde Winkelaar (De Haagse Hogeschool) over instellingsoverstijgend toetsen. In de workshop van Anne en Johan werd stilgestaan bij de vraag ‘wat heeft de de student uiteindelijk aan de invoering van BKE/SKE?’. Bij de workshop van Dorinde kregen deelnemers een inkijkje in het landelijke project van de opleidingen Facility Management die gezamenlijk werken aan een instellingsoverstijgende toets. Naast de vraag wat docenten hiervan kunnen leren, werd ook hier stilgestaan bij hoe deze samenwerking voordelig kan zijn voor studenten.

In een druk bezochte workshop lieten we zes studenten van drie verschillende hogescholen (Fontys, Avans, en HZ) aan het woord: Wat vinden zij van leren van toetsen? Susanne Roose van HZ University of Applied Sciences leidde de discussie en gaf de deelnemers vervolgens de opdracht om een tip te formuleren over hoe studenten meer kunnen leren en meer betrokken kunnen worden bij toetsen. Aan het einde van deze workshop hebben alle deelnemers een tip gegrabbeld waarmee ze aan de slag kunnen.

Uitwisselen
In het programma was ruime gelegenheid ingebouwd voor uitwisseling. Met een speeddate werd het ijs gebroken en tijdens de lunch en de netwerkborrel werd volop nagepraat. Deelnemers wisten elkaar te vinden en her en der werden contactgegevens uitgewisseld en afspraken gemaakt om materialen uit te wisselen. Tijdens de afsluiting werden de deelnemers gevraagd te delen wat ze meenemen uit de dag als ze na het weekend weer aan het werk gaan. “Positieve feedback is waardevol, niet alleen focussen op de verbeterpunten” en “Discussie tussen docenten over toetsen is belangrijk” waren twee van de opmerkingen die werden geplaatst.

Ludieke samenvatting
Theatermaakster, dichter, en schrijfster Esther Porcelijn sloot af met een eigenzinnige column over het symposium. Ze vatte de dag op luchtige wijze samen en wist met haar scherpe observaties een frisse blik te werpen op de opbrengst van de dag. “Feitelijk ontvang en geef ik wel veel feedback, maar zo noemt niemand het in de kunst- en filosofiewereld. Dan heet het ‘kritiek’”.

Woordwolk

Ik zoek…

Nieuwsbrief ontvangen

Abonneren op blog

Bijdrage leveren

Neem contact op als je een bijdrage wilt leveren aan Platform Leren van toetsen