Symposium Leren van Toetsen 2016: verslag

Keycord ophalen en een keuze maken voor de parallelsessies. Eén voor één druppelden de deelnemers aan het symposium Leren van Toetsen binnen. Op vrijdag 3 juni 2016 reisden zo’n 125 docenten en onderwijskundigen af naar Vlissingen voor alweer het derde symposium van het Platform Leren van Toetsen.

Al vanaf de opening door Bartjan Wattel (hoofd Dienst Onderwijs, Onderzoek & Kwaliteit) stond het thema van de dag centraal: Samen op reis. Bartjan heette iedereen welkom namens de gasthogeschool, HZ University of Applied Sciences. Na een korte uitwisseling over reiservaringen legde Bartjan de link naar de reis waar de deelnemers deze dag voor stonden. Ervaringen uitwisselen en kennis delen stonden centraal.

Programmatisch toetsen
Na de opening was het de beurt aan Prof. Dr. Cees van der Vleuten (Universiteit Maastricht) voor de keynote-lezing. Cees nam de deelnemers mee in het gedachtegoed van programmatisch toetsen. Door een programmatische aanpak van toetsen, kan op een meer valide en betrouwbare manier een uitspraak worden gedaan over de vorderingen van studenten. Bovendien bevordert een programmatische aanpak het leerproces van de student, omdat de doorlopende ontwikkeling wordt benadrukt. Cees sloot zijn betoog af met een praktisch voorbeeld om de deelnemers te inspireren en te laten zien hoe de theorie in praktijk kan worden gebracht.

Parallelle sessies
In de middag stonden twee rondes met parallelle sessies op het programma. Deelnemers konden kiezen uit vier verschillende soorten sessies: de interactieve lezing, gesprekssessie, good practice presentatie en workshops.

Deelnemers die graag wilden doorpraten over de keynote hadden hiertoe gelegenheid in een speciale gesprekssessie met Cees van der Vleuten. Ook Dominique Sluijsmans (Zuyd Hogeschool) zette haar expertise in en ging met deelnemers in gesprek over toetsen en professioneel beoordelen. In de tweede ronde stond een gesprekssessie met studenten op het programma, die werd geleid door Marjolein van Loon (Avans Hogeschool). Aan de hand van stellingen gingen de deelnemers in gesprek met een panel van studenten over de bedoelde en onbedoelde effecten van toetsen en beoordelen. Deelnemers die wilden brainstormen over het doen van onderzoek naar de (eigen) toetspraktijk en leren van toetsen, konden terecht bij Liesbeth Baartman (Hogeschool Utrecht). De handen gingen uit de mouwen en er werden gezamenlijk plannen en strategieën uitgedacht.

Onderzoek dat dit jaar is uitgevoerd door studenten Onderwijskunde van Universiteit Utrecht in opdracht van het Platform Leren van Toetsen werd gepresenteerd in twee interactieve lezingen. Diana van Leeuwen informeerde de deelnemers over haar onderzoek bij Avans Hogeschool. Zij onderzocht welke strategieën voor formatief toetsen worden gebruikt door docenten in het hbo. Niké Groot, Astrid de Blecourt en Stephanie Kruiper deden onderzoek bij de sociale opleidingen van Hogeschool Rotterdam en zochten naar de kracht van formatief toetsen om diep leren te stimuleren. In de tweede ronde namen Bob Wassenaar en Iris Böhm de deelnemers mee in hun onderzoeken. Bob onderzocht in een experimenteel onderzoek hoe feedback bij tussentoetsen kan bijdragen aan betere prestaties van studenten bij de opleiding Commerciële Economie van De Haagse Hogeschool. Iris deed onderzoek naar de tool LearnSharp waarmee digitale feedback wordt gegeven op schrijfproducten bij de opleiding Leisure Management van Hogeschool Rotterdam. Bob en Iris sloten de lezing af met een discussie op basis van stellingen.

Gerry Geitz (Stenden Hogeschool) gaf een interactieve lezing over hoe je als opleiding ervoor kunt zorgen dat je studenten ‘sustainable’ opleidt in een snel veranderende wereld: de oplossing ligt in diep leergedrag, want daarmee gaat de transfer van het geleerde naar andere contexten beter. Veel studenten blinken echter uit in oppervlakkig leren (‘zescultuur’). Gery ging ook in op onderzoek dat ze uitvoerde naar het leergedrag van studenten en hoe je dat – al dan niet – kunt veranderen.  In de lezing van Kelly Meusen-Beekman (HZ University of Applied Sciences) was aandacht voor de relatie tussen formatief toetsen en zelfgestuurd leren. Kelly legde uit wat zelfregulatie en zelfsturend leren is en putte uit eigen onderzoek en ervaring om te beschrijven hoe formatief toetsen een effectieve leer- en instructiestrategie is om zelfsturing en motivatie bij studenten te versterken.

Deelnemers konden actief aan de slag in de workshops. Gerdineke van Silfhout verzorgde een workshop namens Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO). Ze drukte de deelnemers op het hart om klein te beginnen en reikte verschillende concrete voorbeelden aan van hoe formatief toetsen kan worden ingezet. In de workshop van Esther Arrindell (Hogeschool Windesheim) werd formatieve feedback onder de loep genomen. Aan de hand van een filmpje en voorbeelden van feedbackuitspraken kregen deelnemers inzicht in de verschillende typen van feedback en de tool Turnitin. Een andere tool die docenten kan helpen bij het geven van feedback waar studenten van leren, is de FeedbackWijzer. Deze tool stond centraal in de workshop van Marit Peters (Bureau ICE).

Voorbeelden voor de eigen praktijk waren te vinden in de good practice sessies. Brahim Boukhari, docent Automotive bij Hogeschool Rotterdam en student aan de Master Leren & Innoveren, presenteerde zijn onderzoeksproject waarmee hij de formatieve toetsing in de projecten van zijn opleiding wil versterken. Namens het samenwerkingsverband Toets & Leer gaf Bob Rietbergen (De Haagse Hogeschool) een inkijkje in de wereld van digitaal toetsen en het formatieve gebruik daarvan. Zij ontwikkelden een vragenbank bestaande uit 4278 vragen over bedrijfsadministratie, bedrijfseconomie en marketing.

Afsluiting
De reis van de dag sloten we gezamenlijk af met een act van acteur Jeroen van More Balls than Most. Met behulp van grote koffers verbeeldde hij de reis van het samen zoeken naar manieren om de leerwaarde van toetsing vorm te geven, als docententeam in een opleiding en als samenwerkingsverband in het Platform. Hierbij moeten we veel ballen tegelijk in de lucht houden en de balans bewaren. Met een toets van ons reactievermogen werd de borrel ingeluid. Deelnemers gingen naar huis met een koffer vol nieuwe inspiratie, inzichten en contacten.

Bekijk alle foto’s van de dag in het fotoalbum op de HZ-website.
Benieuwd naar de keynote-lezing of wil je deze nog eens terug kijken? Dat kan! Bekijk de opname van de keynote-lezing op onze website.