Het jaarlijkse festival Festival Leren van toetsen vierden we dit jaar bij de Haagse Hogeschool. Bezoekers konden elkaar op deze gastvrije plak in een ontspannen sfeer ontmoeten. En daaromheen was er genoeg te beleven. “Er was enorm veel keuze. Voor mij zou het festival twee dagen mogen zijn.” Een kleine greep uit het programma en de ervaringen van bezoekers lees je in dit verslag.
Misschien moeten we voorlopig eens stoppen met het doen van onderzoek naar feedback en ons concentreren op het implementeren van alles wat we tot nu toe hebben ontdekt? – de uitdagende stelling die Juuso Nieminen innam tijdens zijn webinar. In een eerstejaarscursus voor de opleiding onderwijswetenschappen aan de Universiteit Utrecht hebben Stephanie Kruiper en collega's het advies van Nieminen ter harte genomen. Ze hebben gewerkt aan het bevorderen van feedbackgeletterdheid bij studenten op basis van inzichten uit de wetenschap. Dit deden ze door middel van comparatief beoordelen met het programma Comproved. In dit blog deelt Stephanie de ervaringen.
Op vrijdag 16 december van 15.00-17.00 uur organiseren we een eerste vrijblijvende oriëntatiebijeenkomst over het innovatieteam feedbackgeletterdheid, onder leiding van Sylvia Schouwenaars (HZ University of Applied Sciences) en Henderijn Heldens (Fontys). In deze bijeenkomst wordt meer toelichting gegeven op de ontwerpaanpak ‘Innovatieteam’ en worden de eerste stappen gezet richting een onderwerp en afbakening, waar het innovatieteam in de vervolg bijeenkomsten mee aan de slag zal gaan.
Misschien moeten we voorlopig eens stoppen met het doen van onderzoek naar feedback, en ons concentreren op het implementeren van alles wat we tot nu toe hebben ontdekt? Met deze uitdagende stelling introduceert Juuso Nieminen, assistent professor aan Universiteit van Hong Kong, het verschil dat hij en David Carless in hun reviewartikel constateren tussen onderzoek naar feedback en feedback in de praktijk. Ze stellen dat onderzoek lang niet altijd geïnformeerd is door praktijkvraagstukken, en dat tegelijkertijd de praktijk ook niet altijd evidence-informed werkt. In het webinar op 11 november 2022, besprak Juuso Nieminen of het concept van feedbackgeletterdheid hier een uitweg voor biedt.
Na een onderbreking van twee jaar, troffen we elkaar weer in levende lijve op vrijdag 3 juni bij Inholland in Den Haag voor een nieuwe editie van Festival Leren van toetsen. Ruim 270 deelnemers genoten die dag van een gevarieerd aanbod aan workshops en keynotes door (internationale) topsprekers op het gebied van leren van toetsen. Inholland studenten Clarence Medina en Arinda de Tender legden de sfeer van de dag vast en verzamelde enkele reacties van bezoekers in een aftermovie.
Er wordt veel geschreven over de kenmerken van effectieve feedback, maar opvallend weinig over hoe je ervoor zorgt dat feedback daadwerkelijk gebruikt wordt. En dan hebben ze het niet alleen over de rol van de feedbackontvanger, of ‘gebruiker’ zoals Renske de Kleijn deze graag noemt, maar ook over die van de feedbackgever. Gedurende ruim een uur heeft De Kleijn ons meegenomen in haar onderzoeken naar het feedbackproces, waarbij ze niet alleen de theorie is klare taal uitlegt maar er ook een praktische vertaling aan geeft.
Op donderdagmiddag 13 januari troffen ruim 30 professionals uit het hbo elkaar om hoofdstuk 2 te bespreken uit het boek ‘Designing Effective Feedback Processes in Higher Education’ van Naomi Winstone en David Carless. Het hoofdstuk beschrijft het concept feedbackgeletterdheid en hoe je als docent kunt bijdragen aan de ontwikkeling hiervan. Inzichten, gedachtes, en bedenkingen die werden opgedaan bij het lezen van het hoofdstuk werden met elkaar gedeeld, in groepjes en ook plenair. We delen de belangrijkste inzichten.
Feedback is het meest besproken onderdeel van het curriculum, stelt David Boud in het voorwoord van het boek ‘Designing effective feedback processes in higher education’ (Winstone & Carless, 2020). Volgens Boud moet het gesprek niet gaan over de feedbackboodschap zelf, maar over het feedbackproces, over hoe feedback kan bijdrage aan het leerproces, en over de rol van de student en van de docent. Om dit gesprek op te starten, hebben Tamara de Vos en Martje Köhlen in studiejaar 2020-2021 met een groep van 15 onderwijskundigen van Hogeschool Rotterdam een leesclub gevormd rondom dit boek. In dit blog delen zij de – wat hen betreft – kern in drie uitgangspunten. Ze moedigen iedereen aan om ook zelf het boek (met collega’s!) te gaan lezen. Daarvoor delen ze aan het eind van het blog de werkvormen die zij hebben toegepast tijdens de leesclub.
Tot nu toe wordt feedbackgeletterdheid van studenten vaak besproken als een gegeven, iets dat voor iedere student hetzelfde is en dat bij wijze van spreken als een generieke vaardigheid aangeleerd kan worden. Hiermee onderschatten we echter de invloed van sociale en materiele aspecten op de ontwikkeling van feedbackgeletterdheid. Helderijn Helden, Ellen Bredenoort, en Martijn Leenknecht lazen het werk van Karen Gravett (2020), waarin zij feedbackgeletterdheid beschouwt vanuit een socio-materieel perspectief, en nemen ons mee in wat het lezen van het artikel hen bracht.
Sinds David Carless en David Boud in 2018 aandacht vroegen voor feedbackgeletterdheid van studenten, is de aandacht voor het concept groeiende. David Carless verzorgde een webinar, Fontys Hogescholen organiseerde de week van de feedbackgeletterdheid, en via Platform Leren van toetsen werden voorbeelden gedeeld om feedbackgeletterdheid te vergroten. Een vraag die echter nog onvoldoende wordt beantwoord, is wat feedbackgeletterdheid betekent voor de praktijk? Sylvia Schouwenaars-Hilt en Martijn Leenknecht (HZ University of Applied Sciences) zijn op zoek gegaan naar handvatten door terug te gaan naar de bron: het artikel van Sutton uit 2012 waarin voor het eerst wordt gesproken over feedbackgeletterdheid.
