Krachtige inzichten van het Dylan Wiliam event: versterk je onderwijspraktijk

Laura van de Vendel & Joyce den Heijer (De Haagse Hogeschool)

Begin november mochten wij ons laten onderdompelen in de wereld van formatief handelen en zelfregulerend leren tijdens het Dylan Wiliam Event. Dit 3-daagse evenement, georganiseerd door Toetsrevolutie, stond – zoals de naam al doet vermoeden – helemaal in het teken van Dylan Wiliam, expert op het gebied van evidence-informed onderwijs en ‘geestelijk vader’ van formatief handelen.

Vanuit onze rol als onderwijsadviseurs gebruiken wij het werk van Dylan Wiliam regelmatig in onze onderwijspraktijk. We konden daarom niet wachten om hem ‘live’ te horen spreken over de thema’s waar hij door de jaren heen zo veel ervaring en expertise in heeft opgebouwd. Naast de nodige portie inspiratie, hoopten wij vooral ook vooral veel praktische handvatten te krijgen om onze docenten(teams) nog beter te kunnen ondersteunen.

Het was een meer dan een interessant congres waarin we antwoord kregen op vragen als: Hoe betrek je de individuele student? Hoe stimuleer je zelfreflectie? Hoe kom je tot waardevolle feedback die daadwerkelijk het leerproces van studenten bevordert? Wat ons inspireerde was niet alleen de kennis die we opdeden, met een gedegen theoretisch kader, maar zeker ook de manier waarop Dylan Wiliam ons zelf liet ervaren dat bepaalde activiteiten en handelingen ook echt het gewenste effect kunnen hebben (practice what you preach!). En daarnaast ook vooral hoe deze inzichten en ervaringen ons prikkelden om onze eigen aanpak te verfijnen.

Dylan Wiliam gaat uit van het opleiden tot iemand die ‘desires to carry on learning’. Dit is zeker ook een uitgangspunt dat wij willen uitdragen binnen onze Hogeschool en waarin wij docenten willen ondersteunen als we kijken naar hun eigen onderwijspraktijk. Zodat activiteiten en interacties met studenten stimuleren en uitnodigen om door te leren, ook buiten de contacttijd om. In deze blog nemen we je mee naar de inzichten die wij tijdens het evenement hebben opgedaan en hoe wij deze hebben vertaald naar praktische, hands-on tips om je onderwijs te versterken.

1. ‘’We often draw conclusions on an entire group of students based on answers by a confident few.’’

Studenten die antwoord geven op een plenaire vraag zijn niet altijd representatief voor de gehele studentengroep.
Praktische tip: Probeer zoveel mogelijk iedere student actief te betrekken en van iedere student een antwoord te ‘ontlokken’. Denk aan simpele, maar effectieve manieren zoals Kahoot-quizjes, gebruik van mini white-boards of het laten gebruiken van handgebaren (bijvoorbeeld 1 vinger omhoog = A, 2 = B, etc.). Dit leidt tot concretere inzichten over waar individuele studenten staan in hun leerproces. Hierdoor kun je je studenten gerichter begeleiden, want ‘’better decisions – lead to better evidence – leads to better learning.’’ Het is dus belangrijk om de juiste vragen te stellen zodat je de meest waardevolle informatie krijgt en de contacttijd met je studenten zo goed mogelijk kunt benutten.

2. ‘’Feedback shouldn’t improve the work, it should improve the learner.’’

Probeer studenten actief te betrekken bij hun leerproces door hen aan te moedigen om zelf na te denken over hun ontwikkeling en het door hen gemaakte werk (of de geleverde prestatie). Stimuleer studenten om te reflecteren op onderliggende keuzes die ze hebben gemaakt en afwegingen die hebben geleid tot hun product of prestatie.
Praktische tip: Stel gerichte reflectievragen, zoals: ‘Heb jij deze opdracht op een vergelijkbare manier aangepakt als je medestudenten? Hoe heb jij deze opdracht anders aangepakt?’ Waarin komt jouw aanpak overeen? ‘In hoeverre vind jij zelf dat jouw werk voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen?’ ‘Wat heb je ontdekt over jezelf tijdens het uitvoeren van deze opdracht?’

3. ‘’Start with examples rather than rubrics.’’

Om zelf meer regie te kunnen nemen over hun leerproces is het ook belangrijk dat studenten hun kwaliteitsbesef verder ontwikkelen. Dit kan onder andere door verschillende voorbeelden te laten zien. Hierdoor krijgen studenten een goed beeld van wat kwaliteit inhoudt. Als studenten weten wat een bepaalde prestatie goed of minder goed maakt (ook in relatie tot eisen uit de beroepspraktijk) dan kunnen ze dit zelf ook toepassen in hun eigen werk en bij het beoordelen van werk van anderen.
Praktische tip: Bespreek goede én minder goede voorbeelden en ga met studenten in gesprek hierover. Door samen te kijken naar welke criteria ze instinctief gebruiken om werk te beoordelen en dit te vergelijken met de beoordelingscriteria, krijgen ze een beter inzicht in kwaliteitsbeoordeling. Daarnaast is het interessant om aan studenten te vragen of ze nog andere criteria missen die belangrijk zijn bij het beoordelen van werk, en of er volgens hen nog aanvullende aspecten zijn waarop moet worden beoordeeld.

4. ‘’I don’t know’ is not the end of the conversation.’’ 

Hoe vaak gebeurt het wel niet dat je aan een groep studenten een vraag stelt en als antwoord krijgt: ‘Weet ik niet’? Hoe vaak gaan we dan niet door naar een student die het antwoord wel weet? Als je studenten wilt activeren en hen wilt blijven betrekken bij de les en de lesstof is het belangrijk dat zij weten dat ‘weet ik niet’ niet het einde van het gesprek is.
Praktische tip: Verzamel bij open vragen minstens drie verschillende antwoorden van andere studenten. Vraag aan de student die in eerste instantie het antwoord niet wist welk antwoord hij/zij het beste vindt en waarom. Bij MC-vragen kun je de student vragen welk antwoord hij/zij zou elimineren of toestaan dat de student een ‘hulplijn inschakelt’. Een andere optie is om de student de opdracht te geven om het antwoord op te zoeken en hier later op terug te komen.

5. ‘’Feedback as detective work is more effective.’’

Goede feedback zet de student aan het denken én aan het werk. Probeer als docent niet om volledige correcties te geven, maar focus op het aanduiden van verbeterpunten. Op die manier ontvangen studenten niet alleen feedback, maar worden ze gestimuleerd om actief aan de slag te gaan met de verbeterpunten.
Praktische tip: Maak gebruik van een feedbacklegenda die in enkele categorieën aangeeft welke type fouten de student heeft gemaakt, zonder daar direct een precieze toelichting bij te geven.

Wat is jouw good practice als het gaat om formatief handelen en zelfregulerend leren? Vind je het leuk om hierover een keer in gesprek te gaan? Onze deur of inbox staat altijd voor je open.

Laura van de Vendel is onderwijsadviseur bij de Faculteit SWE van De Haagse Hogeschool en is aangesloten bij het Begeleidings- en CoachingsLab. Ze houdt zich onder andere bezig met thema’s als formatief handelen, curriculumontwikkeling en leren leren. 

Joyce den Heijer is onderwijsadviseur Toetsing bij de Haagse Hogeschool en is aangesloten bij het Toetslab. Ze houdt zich onder andere bezig met thema’s als leren van toetsen, formatief handelen, inclusief toetsen en AI en toetsing.