De kracht van online peer feedback: Interview met Esther van Popta

Esther van Popta is adviseur Onderwijs & ICT bij de Service unit Onderwijs en Onderzoek van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Ze doet sinds een aantal jaren onderzoek naar de meerwaarde van het geven van online peer feedback en dan in het bijzonder vanuit het perspectief van de feedbackgever. We spraken Esther over haar eerste artikel, waarin ze een procesmodel presenteert voor het geven van online peer feedback.

Je belicht in je onderzoek peer feedback vanuit een nieuw perspectief: het perspectief van de feedbackgever. Kan je uitleggen waarom en waarom dit interessant is?
Dit perspectief is tot op heden onderbelicht gebleven. De meeste onderzoeken richten zich op de meerwaarde van het proces van peer feedback voor de ontvanger van de feedback. Het doel van onze studie was om peer feedback als leeractiviteit voor de gever te verkennen en dan in het bijzonder online peer feedback. Want in de afgelopen jaren vindt het proces van peer feedback in toenemende mate in online omgevingen plaats. In onze studie zijn we op zoek gegaan naar een theoretische onderbouwing voor het idee dat de feedbackgever kan leren van het geven van peer feedback.

Hoe heb je dit aangepakt?
We hebben een literatuurstudie uitgevoerd. De resultaten van de review hebben we omgezet in een procesmodel (zie figuur 1). Het model omvat de cognitieve processen en de mogelijke leerresultaten van het geven van online peer feedback.

Aan welke mogelijke leerresultaten moeten we dan denken?
We vonden in onze review verschillende leerresultaten voor de gever van peer feedback. Peer feedback geven kan helpen om de zogenaamde ‘hoger niveau leren vaardigheden’ (dit zijn skills die te maken hebben met het aanleren van complexe vaardigheden zoals kritisch denken en probleemoplossing) te verbeteren. Het helpt studenten bovendien om het eigen leerproces te evalueren, controleren en reguleren. Studenten leren reflecteren, worden kritischer, en kunnen zelf hun eigen product verbeteren. Het geven van peer feedback kan leiden tot meer kennis, en het kan studenten helpen om beter evaluatief te oordelen over hun eigen leerproces. Het merendeel van de voordelen die we in ons onderzoek vonden zijn gerelateerd aan hogere cognitie en metacognitie. Het lijkt erop dat het geven van peer feedback een positief effect heeft op de metacognitieve vaardigheden van studenten.

Hoe komen die leerresultaten tot stand tijdens het geven van peer feedback?
In ons onderzoek vonden we ook dat studenten verschillende cognitieve processen gebruiken wanneer ze worden gevraagd om online peer feedback te geven. Studenten vergelijken en onderzoeken ideeën, evalueren, suggereren wijzigingen, en denken na over, plannen en reguleren hun eigen denken. Ze denken kritisch, maken verbinding met nieuwe kennis en nemen verschillende perspectieven. Het doorlopen van deze verschillende cognitieve processen draagt bij aan het realiseren van de leerresultaten.

 Figuur 1. Procesmodel voor het geven van peer feedback

Dus de cognitieve processen die studenten doorlopen bij het geven van peer feedback zijn de sleutel tot de leerresultaten van peer feedback? Of zijn er contextspecifieke factoren die een rol spelen?
Uit ons literatuuronderzoek is gebleken dat de inrichting van het onderwijs een belangrijke voorwaarde is. Allereerst is het van belang dat studenten voordat ze het werk van hun peers kunnen bekijken, eerst een product op basis van eenzelfde opdracht maken (en online plaatsen). Dit zorgt er namelijk voor dat ze vanuit eenzelfde referentiekader feedback geven. Daarnaast blijkt uit de literatuur dat de studenten de cognitieve processen uitvoeren als ze uitgedaagd worden specifieke elementen in de peer feedback op te nemen, te weten: een evaluatief oordeel, een suggestie voor verbetering, een verklaring en een theoretische verwijzing.

Ook de wijze waarop online peer feedback wordt ingezet is van belang. Er moet sprake zijn van een feedbackcultuur, waarin alle deelnemers elkaars producten en feedback kunnen lezen. Dit vereist een veilige sfeer in de groep, anders is de drempel om (online) peer feedback te geven te hoog. Ook is het hierin belangrijk om studenten bewust te maken van het feit dat de grondhouding ten aanzien van peer feedback moet zijn: ‘elkaar verder helpen’. Feedback geven kost de student namelijk tijd. Je moet even stoppen met je eigen werk om de ander verder te helpen. Er is echter een andere student die jou verder helpt.

Stel ik wil na het lezen van dit blog (online) peer feedback gaan inzetten. Wat adviseer je me?
Een belangrijk onderdeel van de inrichting van het onderwijsproces is het inbouwen van de mogelijkheid om een product te verbeteren. De meerwaarde van peer feedback komt goed tot zijn recht als studenten de gelegenheid krijgen om hun werk te herzien. Studenten kunnen dan hetgeen ze hebben geleerd van het geven van peer feedback, maar ook wat ze hebben geleerd van de ontvangen feedback, gebruiken om hun eigen product te verbeteren.

Daarnaast wil ik adviseren om als docent niet op eenzelfde manier (en plek) feedback te geven op de producten van de studenten! Je loopt dan grote kans dat het proces van peer feedback stopt, omdat studenten gaan wachten op de feedback van de docent. Het is waardevoller als je als docent feedback geeft op de (kwaliteit van de) feedback. Dit doe je door deze te valideren, een vorm van beoordelen. Je geeft hierbij aan welke van de vier eerder genoemde elementen (een oordeel, een suggestie, een verklaring en een theoretische verwijzing) je terug ziet in de feedback die de student heeft gegeven. Dat is een indicatie van de kwaliteit van de feedback.

Neem een kijkje op het blog van Esther: www.e-peerfeedback.nl.

Van Popta, E., Kral, M., Camp, G., Martens, R. L., & Simons, P. R. J. (2017). Exploring the value of peer feedback in online learning for the provider. Educational Research Review, 20, 24-34.