Cijfers en het gedrag van docenten

Door Simone Kooij (onderwijsadviseur bij Hogeschool Rotterdam)

Doen cijfers ertoe? Dit is de titel van een video-bijdrage van mijn collega Heleen Westerman, op haar blog over diversiteit in klas. Haar filmpje gaat over een docent en 3 typen studenten: de slimme student, de hardwerkende student en de luie student. De video laat zien hoe de docent deze drie studenten benadert, en hoe dit verandert nadat de studenten hun eerste cijfers hebben gehad.

Bekijk het filmpje hier.

Ik werd hierdoor aan het denken gezet. Ten eerste over de vraag, die ook in de blog opgeworpen wordt: zijn docenten zich bewust van hun vooroordelen over studenten en hoe dit doorwerkt in de manier waarop zij hun studenten benaderen? Volgens mij is er nog wel wat te winnen in het bespreekbaar maken van deze (onbewuste) vooroordelen en er scherp op te blijven studenten vanuit een open houding te blijven benaderen.

Daarnaast riep het filmpje bij mij de vraag op: helpen cijfers het leerproces van studenten verder, of belemmeren zij dit alleen maar? Ook Martijn Leenknecht waagde zich aan deze discussie en benadrukte in zijn blog de negatieve emoties die toetsen met zich mee brengt.

Met summatieve toetsen en cijfers plakken we een etiket op studenten (en doen studenten dit overigens zelf ook). We maken onderscheid tussen de studenten die het wel halen en de studenten die het niet halen. Al snel praten we onderling ook in termen van ‘goede’ en ‘slechte’ studenten over een student. Dit versterkt het denken over intelligentie en talent als vaststaande eigenschap van een persoon: de fixed mindset (Dweck, 2015). Daar tegenover staat de growth mindset, die juist uitgaat van het perspectief dat intelligentie ontwikkelbaar is. Docenten en studenten die vanuit deze mindset werken, zijn meer gericht op feedback en feedforward en zien fouten maken niet als iets dat vermeden moet worden, maar juist als kans om te leren en beter te worden.

Misschien moeten we niet alleen onze vooroordelen, maar meteen ook de cijfers in de ban doen? En in plaats daarvan veel meer oog hebben voor het verder helpen van het leerproces van de verschillende studenten, en wat daar voor nodig is?
Wat zou dit betekenen voor de hardwerkende student uit het filpmje?

Referentie
Dweck, C. S. (2015). Mindset, de weg naar een succesvol leven. Amsterdam: SWP.